Contact|

Jaarcongres Participatie en Herstel | De toekomst is nu


14 december 2023 | De Meervaart Amsterdam

4. ‘Uit de kast. Hoe professionals hun persoonlijke ervaringskennis als beroepskracht kunnen gebruiken’

Dr. Alie Weerman, lector GGZ & Samenleving, Hogeschool Windesheim.
Simona Karbouniaris, MSc, docentonderzoeker, Hogeschool Utrecht.

Werkvorm: Casus behandeling / bestpractice.
Leerdoelen

  • Kennis van ervaringsdeskundigheid als complementaire bron van deskundigheid in de ggz.
  • Deelnemers reflecteren op de mogelijke voor- en nadelen in het werken met geprofessionaliseerde ervaringskennis. Dit betreft o.a. reflecties op de eigen beroepsidentiteit, beroepsopvatting, handelingsverlegenheid en het weerstanden binnen de eigen organisatiecultuur. 
  • Uitwisselen van ervaringen, o.a. in het doorlopen van een persoonlijk professionele ontwikkeling in een parallelproces en kennisuitwisseling (knelpunten en successen uit empirisch materiaal van het lopende onderzoek).
  • Hoe nu precies? Handvatten in het werken met PEPER: ervaringskennis is Praktisch, Existentieel, Politiek-kritisch, Ethisch en Responsief van aard.

Doelgroep van de deelsessie: Professionals die met hun ervaringskennis willen werken en/of dit verkennen.
Leeftijdscategorie: Volwassenen.

Een groot aandeel van de zorgprofessionals heeft ervaringen met een vorm van ontwrichting die parallel loopt aan die van hun cliënten. In project RAAK! Ervaringsdeskundigheid is gedurende 2 jaar door 20 professionals in verschillende proeftuinen gewerkt aan en onderzoek gedaan naar het professionaliseren van ervaringsdeskundigheid. Het onderzoek betrof een wetenschappelijk handelingsonderzoek vanuit Hogeschool Windesheim, VU-medisch centrum, Hogeschool Utrecht en vijf zorginstellingen (Dimence, GGNet, RIBW-GO, MEE en Trajectum) waarbij in samenwerking met betrokkenen een praktijkinnovatie werd uitgevoerd. De centrale onderzoeksvraag luidde: Op welke manier kan de ervaringsdeskundigheid van zorgprofessionals een bijdrage leveren aan het persoonlijk en maatschappelijk herstel van mensen met psychiatrische problemen en verslaving?  
In dit onderzoek zagen we [mede door de inzet van ervaringsdeskundige zorgprofessionals] een versnelde bereidheid onder professionals om eigen levensontwrichtende ervaringen op het werk te benutten als derde bron van kennis. Waar eerder de inzet van eigen ervaringen in een professionele rol meestal niet als zodanig geprofileerd werd en ook geen plek kreeg, wordt nu verkend op welke plekken en hóe deze kennis ten dienste kan worden gesteld aan de zorgpraktijk. Soms wordt aan professionele zelfonthulling gedaan, hoewel het nog niet voldoende evident is of een opener klimaat ook daadwerkelijk bijdraagt aan herstel van cliënten. daarbij komt dat veel professionals handelingsverlegen zijn, schaamte voelen of onvoldoende toegerust zijn voelen om eigen ervaringen in te zetten (Van Meekeren e.a., 2017). Soms zorgt het werken met ervaringsdeskundigheid voor ethische dilemma’s in het licht van beroepscodes. De professionele standaard en beroepsopvattingen van ggz-professionals kunnen op gespannen voet staan met de kennis vanuit doorleefde ervaringen. In deze workshop verkennen de sprekers hoe de deelnemende professionals en ervaringsdeskundigen in deze ontwikkeling staan en wat zij nodig hebben om hiermee aan de slag te gaan. Het onderzoek resulteerde o.a. in een boekpublicatie ‘Professioneel inzetten van Ervaringsdeskundigheid’ dat ten tijde van het congres beschikbaar zal zijn en waar allerlei exemplarische voorbeelden en praktijkervaringen in beschreven staan.